PRAWIDŁOWE OZNACZENIE PRÓBEK
W celu wyeliminowania możliwości pomyłki próbek zaleca się dokładne oznakowanie przesłanego do Laboratorium materiału biologicznego według następujących zaleceń:
Informacje na probówce/pojemniku:
– nazwisko właściciela zwierzęcia + gatunek zwierzęcia + imię zwierzęcia
Skierowanie na badania laboratoryjne:
Do każdej przesłanej do Laboratorium próbki należy dołączyć czytelnie wypełnione skierowanie na badanie laboratoryjne, które jest podstawą do wykonania zleconych badań. Formularz skierowania dostarczany jest wraz z „zestawem startowym” lub dostępny w formacie PDF >> TUTAJ <<
Przy wypełnianiu skierowania należy pamiętać o następujących elementach:
- pieczątka gabinetu/przychodni/lecznicy/kliniki oraz pieczątka i podpis lekarza
zlecającego badania - dane właściciela zwierzęcia
- gatunek, rasa, płeć, wiek oraz imię zwierzęcia
- data pobrania materiału
- wyraźnie zaznaczone zlecone badania („x”)
- ewentualne uwagi i sugestie lekarza weterynarii
POBRANIE MATERIAŁÓW DO BADAŃ LABORATORYJNYCH
Krew do badań laboratoryjnych najlepiej pobrać 10-12 godzin po podaniu pokarmu. Niezastosowanie się to tego zalecenia może skutkować zafałszowaniem wyników badań parametrów takich jak: glukoza, cholesterol, trójglicerydy, ALT, AST, amylaza, bilirubina i wapń. Do określania poziomu TLI i kwasów żółciowych zwierzę musi być na czczo.
Krew pobrana do probówek z K2EDTA (korek fioletowy):
Krew pobrana na antykoagulant K2EDTA jest szczególnie przydatna do badań morfologicznych krwi, rozmazów oraz niektórych badań molekularnych. Krew należy pobierać ostrożnie, z pominięciem kilku pierwszych kropli krwi, tak aby nie nastąpiły urazy mechaniczne powodujące uszkodzenie krwinek. Hemoliza może spowodować zafałszowanie wyników badań. Należy pobrać 1 ml krwi (właściwa ilość krwi oznaczona linią na etykiecie probówki). Po pobraniu krew należy delikatnie wymieszać, tak aby dokładnie połączyła się z antykoagulantem. W przypadku utrudnionego pobrania krwi lub w przypadku pobierania krwi od małego zwierzęcia (np. gryzonie) krew należy pobrać do probówki z kapilarą (kolor czerwony z dołączoną kapilarą). Jeśli krew będzie przechowywana dłużej w gabinecie, probówkę należy umieścić w lodówce.
Krew pobrana ,na skrzep”, uzyskanie surowicy (korek czerwony):
Krew pobrana do probówki z aktywatorem krzepnięcia krwi służy do pozyskiwania surowicy. Surowica krwi jest przydatna do wykonywania większości badań laboratoryjnych: badania biochemiczne, oznaczanie poziomu hormonów, jonów, testów diagnostycznych i części badań molekularnych. Po pobraniu nie należy mieszać krwi. Probówka powinna być ułożona w pozycji pionowej. W przypadku utrudnionego pobrania krwi lub w przypadku pobierania krwi od małego zwierzęcia (np. gryzonie) krew należy pobrać do probówki z kapilarą (kolor szary z dołączoną kapilarą).
Krew pobrana do koagulologii (korek zielony):
Krew pobrana do probówki z 3,2 % cytrynianem sodu. Podczas pobierania krwi nie stosować opaski uciskowej! Ilość pobranej krwi 2 ml, aż do osiągnięcia poziomu zaznaczonego na etykiecie probówki.
Prawidłowe pobranie moczu:
Najwłaściwszą metodą pobrania moczu do badania (w szczególności badania bakteriologicznego) jest pobranie moczu na drodze cystocentezy. Jeśli takie pobranie moczu jest niemożliwe, mocz (min. 10 ml) należy pobrać do sterylnego pojemnika jednorazowego, ze środkowego strumienia pierwszej porannej mikcji. Po pobraniu próbkę moczu należy umieścić w lodówce.
Prawidłowe pobranie wymazu do badań bakteriologicznych:
Materiał do badania bakteriologicznego należy pobrać przed rozpoczęciem leczenia lub 7-14 dni po zakończeniu terapii z użyciem antybiotyków. Po pobraniu wymazu ze zmienionego chorobowo miejsca wymazówkę umieścić w pojemniku z podłożem transportowym (przezroczyste w przypadku posiewów tlenowych, czarne – posiewy beztlenowe). Materiał umieszczony w podłożu transportowym utrzymuje swoją przydatność do badania mikrobiologicznego do 5 dni od momentu pobrania.
Prawidłowe pobranie materiału do badań mykologicznych:
Zeskrobinę, sierść/włosy pobrać ze zmienionego chorobowo miejsca do sterylnego pojemnika jednorazowego użytku.
Prawidłowe pobranie kału:
Kał do badań mikrobiologicznych – świeży materiał pobrać do jałowego pojemnika jednorazowego użytku. Materiał dostarczyć tego samego dnia, w przeciwnym razie grudkę kału umieścić w probówce z podłożem transportowym.
Kał do badań parazytologicznych – badanie wykonywane z jednej próby kału (wyjątek stanowi badanie w kierunku tasiemczycy – próbka zbiorcza z 3 kolejnych dni). Kał kierowany do badań metodą flotacji lub dekantacji może być przetrzymywany w temperaturze pokojowej. Kał do diagnostyki larwoskopowej metodą Baermann’a powinien być przetrzymywany w temperaturze 4-8 oC. Próbki kału kierowane do badań z wykorzystaniem testów diagnostycznych powinny być przechowywane w temperaturze 4-80C nie dłużej niż 24 godz.
Prawidłowe pobranie materiału do badania histopatologicznego:
Wycinki do badania histopatologicznego zaraz po pobraniu należy umieścić w 4-10% formalinie (przygotowanie formaliny – 1 część 36% formaldehydu na 9 części wody). Objętość formaliny powinna być 10-krotnie większa od objętości wycinka tkankowego. Jeśli zmiana rozrostowa jest dużych rozmiarów należy pobrać reprezentatywny fragment.
Prawidłowe pobranie materiału do badania cytologicznego:
Materiał do badania cytologicznego może stanowić materiał pobrany za pomocą biopsji cienkoigłowej (z aspiracją lub bez), osad płynów z jam ciała, osad moczu, preparat odciskowy ze zmiany rozrostowej. Z pobranego materiału należy wykonać rozmaz poprzez delikatne rozprowadzenie pobranej próbki między dwoma szkiełkami. Następnie materiał należy utrwalić poprzez wysuszenie na powietrzu. W celu uzyskania reprezentatywnego materiału, próbkę należy pobrać z kilku miejsc guza, wykonując 2-4 niezależne wkłucia. Optymalna ilość szkiełek przesłanych do badania wynosi 6 szt.